مهارت تصمیم گیری در کودکان، آموزش ها و روش ها

کودکان در طول دوران رشد، ناچار به تصمیم گیری هایی می شوند، تصمیماتی که بسیاری از آن ها دشوار است و پیامد های جدی دارد. درک اینکه چطور حق انتخاب را بشناسید و چطور به اهمیت آن پی ببرند، یکی از مهارت های شناختی است که به آنان کمک می کند مشکلات پیچیده تر را حل کنند. همچنین در نظر گرفتن پیامد تصمیمات یکی از سخت ترین تکالیف رشدی است.کودکان نمی توانند فراسوی حال را در نظر بگیرند، به همین دلیل برای اتخاذ تصمیم های مناسب و به جا، باید این مهارت ها را کسب کنند.

 

مراحل تصمیم گیری

موفقیت را به طور دقیق شناسایی کنید

گزینه های موجود برای انتخاب را مشخص کنید

در مورد موقعیت سؤال هایی را مطرح کنید

برای پاسخ گویی به سؤالات، اطلاعات را جمع آوری کنید

اعتبار اطلاعات را ارزیابی کنید

پیامد ها را ارزیابی کنید

گزینه مورد نظر را انتخاب و اجرا کنید

متعهد باشید

 

نتایج را ارزیابی کنید

 

روش دو ستونه

صفحه ای از کاغذ را با یک خط به دو ستون تقسیم کنید: یک ستون را جنبه های مثبت(مزایا) و ستون دیگر را جنبه های منفی(معایب) نام گذاری کنید. سپس به بررسی اهمیت موارد یادداشت شده بپردازید. به این ترتیب که در نهایت مشخص گردد که نتیجه به نفع کدام است.

 

آموزش پیشبینی پیامد ها

کودکان بیشتر تحت تأثیر احساسات خود هستند تا تحت تأثیر عقل و منطق. همچنین نمی توانند تجربه های خود را ادغام و یکپارچه کنند. آن ها قادر به درک روابط پیچیده ی رویداد ها نیستند. بنابراین تعلیم شیوه ی منطقی فکر کردن و پیشبینی پیامد ها به آن ها بسیار مهم است. لازم است به آن ها آموزش دهیم پیامدها را پیشبینی کنند تا طعم تلخ عواقب منفی را نچشند.

 

 آموزش واکنش های زنجیره ای

 

برخی تصمیمات را می توان به عنوان یک واکنش زنجیره ای به حساب آورد، یعنی یک تصمیم از تصمیم قبلی تأثیر می گیرد و برتصمیم بعدی نیز اثر گذار است.

 

مهارت تصمیم گیری در کودکان، آموزش ها و روش ها

مقابله با ترس در کودکان

احساس ترس یک بخش طبیعی از رشد کودک است. اما گاهی به دلیل تغییراتی که در شدت و نوع آن به وجود می آید، از حالت عادی خارج می شود. اگر ترس در تمام زندگی عادی کودک مداخله کرده و تأثیر منفی داشته باشد و او نتواند از آن رهایی یابد، این ترس ها تحت عنوان ترس های مرضی یا فوبیا شناخته می شوند که هم کودک و هم اطرافیان او را آزار می دهند. در این صورت استفاده از مداخلات رفتاری ضروری است:

 

همدلی کردن با کودک

 

هر چند دلیل ترس کودک از نظر بزرگ تر ها کاملا غیر منطقی و نامعقول به نظر می رسد، اما خود کودک چنین احساسی ندارد و نمی تواند غیر منطقی بودن ترس خود را درک کند. انکار ترس ها یا مسخره کردن کودک به خاطر ترسیدن، سبب می شود که او از بیان آن ها خجالت بکشد، در حالی که مشکل اصلی بدون راه حل باقی می ماند. برای او توضیح دهید که هر فردی ممکن است، از چیزی بترسد و در این زمینه از خاطرات دوران کودکی خود و اطرافیانی که او را می شناسند، تعریف کنید. به طور مثال اگر کودکی از تاریکی می ترسد، سعی کنید بدون مسخره کردن یا مجبور کردن او برای ماندن در تاریکی، با همدلی های به موقع به رفع این مشکل بپردازید.

 

حساسیت زدایی تدریجی

 

برای اینکه کودک بتواند بر ترس خود غلبه کند، جز رو به رو شدن با آن چاره ای ندارد. اما این کار باید به تدریج و قدم به قدم انجام گیرد. هر چه ترس شدید تر باشد، باید رویارویی با آن تدریجی تر و زمان غلبه بر آن طولانی تر باشد. برای اینکه به کودکی کمک کنیم تا بر ترس خود از شئ یا موقعیتی خاص غلبه کند، با علاوه بر اینکه او را کم کم با آن موقعیت یا شئ رو به رو می کنیم، این کار را با تجربه ای خوشایند، مانند بازی، در کنار او بودن یا پاداش دادن همراه کنیم. برای توضیح این کار از مثال نردبان استفاده کنید. به کودک بگویید: فکر کن می خواهی روی پله ی آخر نردبان بایستی، تا زمانی که یکی یکی پله ها را پشت سر نگذاری به آن پله نمی رسی. ترس های ما نیز مانند نردبان هستند، اگر یک دفعه بخواهیم با آن ها رو به رو شویم، هیچوقت نمی توانیم بر آن ها غلبه کنیم. سپس بهتر است این کار را پله پله و با برداشتن گام های کوچک انجام داد تا به هدف اصلی نزدیک شویم.

 

مقابله با ترس در کودکان

چه کودکانی نیاز به مشاوره روانشناسی دارند؟

در مقام والدین تشخیص نشانه ها و علائم رفتاری در یک کودک بسیار دشوار است، زیرا والدین مشکلات رفتاری فرزند خود را کمتر متوجه می شوند. بسیاری از کودکان نشانه رفتاری دارند که طی مدت زمان کوتاهی از بین می رود، اما یک سری از نشانه های رفتاری وجود دارند که برای کودکان ما یک خطر جدی محسوب می شوند و به طور حتم باید توسط متخصصین و مشاورین درمان شوند. اگر فرزند شما در عملکرد رفتاری، عاطفی و اجتماعی خود پیوسته با مشکل رو به رو است، ممکن است زمان مراجعه به یک مشاوره باشد. ما در این بخش از مجله آرموو نگاهی داریم به نشانه های رفتاری کودکانی که نیاز به مشاوره دارند.

 

نشانه اول: به علائم رفتاری کودک خود دقت کنید

۱)علائم خود آزاری

سوزاندن، خراشاندن، زخم کردن پوست دست یا صورت و غیره جزو علائم و نشانه هایی است که یک هشدار و زنگ خطری است که والدین باید آن را جدی بگیرند. در موارد بسیار زیادی کودک با گفتن جمله هایی همچون «می خواهم بمیرم» و یا جملات نا امید کننده دیگری می خواهد خودش را مجازات کند که گاهی از نظر والدین شوخی کودکانه است و جدی گرفته نمی شود.به والدین توصیه می شود با مشاهده همچین نشانه هایی به مشاورین کودک مراجعه کنند.

 

۲)حرف ها و صحبت های غیر عادی

 

معمولا حرف ها و صحبت هایی که کودکان با اطرافیان و یا حتی گاهی با اسباب بازی هایشان توسط والدین تحلیل نمی شود و مدام با جمله اینکه بچه اس و هر حرفی را می زند از صحبت های فرزندمان غافل می شویم. کودکان معمولا برای بیان احساسات و دنیای واقعی درونشان در قالب کلمه و جمله مشکل دارند اما والدین به طور حتم باید با کودکانشان مداوما گفتگو کنند تا بتوانند دنیای درونشنان را کشف کنند.

 

 

• به جملاتی ، مانند “من می ترسم شب بخوابم بخاطر اینکه خواب های وحشتناکی می بینم“. و یا “من نمی خواهم به مدرسه بروم زیرا بچه های دیگر من را دوست ندارند.” دقت کنید زیرا ممکن نشانه از اضطراب ها و ترس های شدید آنان باشد.

۳)رفتار های بیرونی

 

علائم رفتاری شامل عصبانیت های شدید، ضربات غیرقابل کنترل با دست یا پا، رفتارهای پرخاشگرانه یا گریه های شدید می شود. کودک در مواردی ممکن است ضربه زد، گزش و لگد زدن را نسبت به شما یا دیگران انجام دهد.

 

۴)تغییر ناگهانی در رفتار

هر گونه رفتار های غیر عادی و توجیه ناپذیر مانند کم اشتهایی، کم خوابی یا بی خوابی، انزوا طلبی، قلدری و رفتار های پرخاشگرانه همگی می تواند جزو نشانه هایی باشد کهه والدین باید به آنان توجه جدی کنند.

 

نشانه دوم: مسائل اجتماعی و عاطفی کودکانتان را بررسی کنید

۱)نپذیرفتن و مقابله با مشکلات اجتماعی

تغییرات ناگهانی در زندگی ممکن است سلامت روان یا عاطفی کودک شما را مختل کند. از دست دادن یک دوست عزیز، یا طلاق والدین و جابه جایی منزل می تواند بر عملکرد کودک تأثیر منفی بگذارد. به این فکر کنید که آیا تغییرات اخیر زندگی روی آنها تأثیر می گذارد یا خیر. پس از هر اتفاقی که در زندگی هر کودک به وجود می آید باید بفهمید که آیا کودک شما می تواند آن ها را بپذیرد یا توانایی پذیرفتن آن را ندارد.

 

۲)بی قراری ها و گریه های شدید

اگر فرزند شما همیشه خوشحال و پر انرژی بوده و اخیراً  بیش از حد خسته و بی قرار به نظر می رسد، ممکن است یک مشاور بتواند به او کمک بزرگی کند. توجه داشته باشید که آیا تغییر در خلق و خو او به طور ناگهانی اتفاق می افتد یا در نتیجه برخی از محرک ها رخ می دهد. نظارت دقیق از این تغییرات می تواند به یک درمانگر کمک کند که به نتیجه بهتری از نشانه های رفتاری کودک شما برسد و کمک شایانی در جهت بهبود رفتار او بکند.

 

۳)روابط اجتماعی آسیب پذیر

 

اگر به نظر می رسد فرزند شما دیگر نمی خواهد با دوستان یا خواهران و برادران خود بازی کند یا در ارتباط با هم سن و سالانش مشکل دارد بدانید که با مشکل جدی ای رو به رو شده است. انزوای اجتماعی یک نشانه رفتاری بسیار مهم است که باید توسط والدین تشخیص داده شده و برای رفع آن اقداماتی صورت گیرد. در قدم اول بهتر است با خود او صحبت کنید و اگر به نتیجه نرسیدید با مشاور تماس بگیرید.

 

۴)مشکلات جسمانی

اگر فرزند شما مرتباً از درد معده، سردرد یا سایر علائم جسمی نگران است، آن را به صورت جدی پیگیری کنید. مگر در مواردی که وضعیت پزشکی تشخیص داده نشده ای داشته باشند. اگر به نظر نمی رسد که این مشکلات جسمی نیستند، بدانید که این موارد را باید با مشاوران روانشناسی در میان بگذارید تا برای بر طرف کردن آن اقدامات لازم را انجام دهند.

 

نشانه سوم: بررسی اوضاع درسی و تحصیلی در مدرسه

 

۱)بسیاری از کودکان دارای اختلالاتی هستند که ممکن است از نظر والدین و یا حتی مربیان شان نادیده گرفته شود. بسیاری از اختلالات یادگیری در کودکان باعث می شود در مدرسه مورد تمسخر قرار گیرند و اعتماد به نفسشان کاهش پیدا کند. این در حالی است که همه اختلالات می تواند به راحتی درمان شوند و کودک شما را به کودکی شاد تبدیل کند که به موفقیت های بزرگی می رسد.

 

قبل از مراجعه به مشاوره روانشناسی چه نکاتی را باید بدانید؟

۱)نظر والدین و بزرگسالان دیگر را راجع به نشانه های رفتاری فرزندتان بپرسید

 

والدین نشانه های رفتاری فرزندشان را معمولا متوجه نمی شوند و این کاملا طبیعی است. بهتر است قبل از رفتن نزد مشاوره از تجربیات افراد دیگر راجع به فرزند داری بپرسید. یک سری از رفتار ها در کودکان مشابه است و همین موضوع می تواند بر نگرانی های شما مرهمی باشد. مربیان و معلمان در مدرسه نیز می توانند کمک مناسبی در جهت شناسایی رفتار های فرزند شما داشته باشند.

 

۲)با فرزندتان صحبت کنید

یکی از مواردی که معمولا کمتر در میان والدین رواج دارد این است که با کودکانشان کمتر صحبت می کنند. توصیه تمام مشاورین این است که در قدم های اول پس از مشاهده رفتار های غیر عادی در کودکان بهتر است با خودشان صحبت کنید و علت این رفتار را بررسی کنید.

 

 

• با زبان ساده و کودکانه حرف بزنید تا متوجه حرف هایتان بشود
• با مهربانی و لطافت با او صحبت کنید
• با اضطراب و ناامیدی با او حرف نزنید، زیرا کودکان احساسات شما در حالات چهره و حرف هایتان به خوبی متوجه می شوند
• او را قضاوت نکنید
• بگذارید جملاتش را تمام کند و بعد سؤالات دیگر را بپرسید. صبور باشید.

چه کودکانی نیاز به مشاوره روانشناسی دارند؟

آموزش نادیده گرفتن تمسخر به کودکان

کودکان دبستانی بیش از پیش درگیر رابطه با همسالان خود می شوند، ولی این افزایش ارتباط، ترس از طرد شدن  و تمسخر را به دنبال دارد. مسخره کردن در بین بچه ها عادی است. در بین برخی از کودکان این مسأله پذیرفته شده است، اما برای برخی از کودکان تحمل  مورد تمسخر واقع شدن، بسیار دشوار است. بعید نیست که کودک به کسی که او را مسخره کرده حمله کند. از آنجا که نقش همسالان در زندگی کودکان روز به روز بیشتر می شود، لازم است به بچه ها یاد دهیم که با احساس مسخره شدن کنار بیاید. زیرا واقعیت این است که برخی از کودکان و حتی برخی بزرگسالان به مسخره کردن دیگران عادت کرده اند و از این کار لذت می برند. با توجه به این امر که دیگران را نمی توانیم تغییر دهیم، بهتر است شیوه ی برخورد مناسب و کنار آمدن با این شرایط را به کودکان بیاموزیم تا احساسات آن ها جریحه دار نگردد.

 

عادی سازی

به کودک بگویید که تنها او نیست که مورد تمسخر واقع شده است. بلکه بسیاری از بچه ها و حتی بزرگتر ها گاهی توسط دیگران مورد تمسخر قرار می گیرند و یا حتی طرد می شوند. همواره افرادی هستند که اشتباه می کنند و دیگران را مسخره می کنند و در اکثر مواقع ما نمی توانیم آن ها را تغییر دهیم.

 

نادیده گرفتن

 

به بچه ها توضیح دهید اگر یک نفر به آن ها توهین کند یا آن ها را مسخره کند، احساس بدی نداشته باشد، چون مسخره شدن، به معنای مسخره بودن نیست. نام این کار، تحمل تمسخر اسن و به شکل زیر اجرایی می شود:

 

۱.در مرحله اول فکر کنید آیا گفته ی آن فرد در مورد شما واقعیت دارد؟

 

برای مثال فکر کنید یک نفر به شما می گوید: میمون! در آینه نگاه کنید و از خودتان بپرسید: آیا من میمون هستم؟

 

اگر جوابتان نه است، به خودتان بگویید: من نه زشت هستم و نه شبیه به میمون. پس چرا این حرف را جدی بگیرم و ناراحت شوم؟

 

 

از این حرف خوشم نمی آید، ولی ناراحت نمی شوم، زیرا این حرف درست نیست. پس آن را نادیده می گیرم و از کنار آن رد می شوم. اگر عصبانی شوم یعنی اینکه این حرف را جدی گرفته ام.  این کار باعث می شود افراد بیشتری من را مسخره کنن

 

۲.گاهی ممکن است ویژگی که در مورد تو می گویند، در تو وجود داشته باشد: مثلا می گویند: چاقالو و تو چاق هستی.

 

الف)لزومی ندارد از این حرف ناراحت شوی زیرا این فقط نظر چند نفر است و دلیل نمی شود همه چنین نظری راجع به تو داشته باشند.

 

ب)در چشمان آن ها نگاه کن و با صدای محکم چند ویژگی مثبت خودت را بگو. درست است که من چاق هستم اما در عوض زورم از شما بیشتر است. درست است که نمی توانم فوتبال بازی کنم اما نقاشی ام خوب است. خدا هر فردی را به گونه ای آفریده که ویژگی های منحصر به فردی داشته باشد. همه نباید مثل هم باشند.

 

 

۳.به تعداد انگشتان دستتان ویژگی های مثبت خود را بشمارید و فقط به آن ها فکر کنید.

 

آموزش نادیده گرفتن تمسخر به کودکان

پرورش ارتباط مؤثر در کودکان

در اواسط دوران کودکی و رشد اجتماعی، تغییرات زیادی رخ می دهد. دامنه ی دوستی ها گسترش می یابد و بیش از پیش مهارت های لازم برای برقراری ارتباط با دیگران اهمیت پیدا می کند. در این دوره مهارت های کودک پیوسته باید تقویت شود، زیرا در این سن، رشد اجتماعی بسیار مهم است.

 

مهارت ارتباط مؤثر به معنای ابراز احساسات، نیاز ها و نقطه نظر های فردی با گوش دادن فعالانه به مخاطب و ایجاد بیشترین رضایت با کمترین تنش و کشمکش است.برای تقویت ارتباط مؤثر، افراد بزرگسال و هم کودکان باید به مهارت های ارتباطی خاصی مجهز باشند. مهمترین این مهارت ها عبارتند از: خوب حرف زدن و خوب گوش دادن.

 

خوب حرف زدن

یکی از مهمترین راه های ارتباط با دیگران حرف زدن و گوش دادن است. گاهی کودکان چون نمی توانند به صورت کلامی نیاز ها و خواسته های خود را به خوبی بیان کنند، در نتیجه از ابزار های غیر کلامی مانند داد زدن، گریه کردن، نق زدن و قهر کردن استفاده می کنند.

 

خوب گوش دادن

 

در زندگی روزمره برخی نکات آنقدر بدیهی به نظر می رسند که شاید والدین از کنار آن ها به سادگی عبور کنند، غافل از اینکه همین نکات بدیهی اصلی ترین آموزه هایی است که باید توجه ویژه ای به آن ها داشت. آموزش شیوه ی گوش دادن یکی از این موارد است. بین شنیدن و گوش دادن تفاوت وجود دارد. شنیدن یک بحث کاملا فیزیولوژیک است و صرفا به معنای فعال شدن سنسور های شنوایی ما در اثر امواج صوتی است. اما گوش دادن یک مهارت شناختی است و عملا یک فعالیت ذهنی و تحلیلی محسوب می شود. مهارت گوش دادن باعث موفقیت شغلی، کیفیت و بهبود روابط مان می شود. خوب گوش دادن مثل فن بیان یک مهارت آموختنی است که باید آن را دوران دبستان به کودکان آموزش داده شود.

 

زبان بدن

 

زبان بدن نوعی ارتباط غیر کلامی است که ما به صورت خود آگاه یا ناخودآگاه یا ناخودآگاه از آن استفاده می کنیم. ارتباط غیر کلامی شامل ارسال و دریافت علایم بدون کلام است. گفته می شود که ارتباط خوب، پایه و اساس رابطه های موفق است، بنابر این توانایی شناخت و استفاده درست از رابطه ی غیر کلامی یا همان زبان بدن، ابزار قدرتمندی است که به ما این امکان را می دهد که منظور واقعی خودرا به فرد مقابل برسانیم و تعامل با دیگران را به یک تجربه ی آسان و لذت بخش تبدیل کنیم.

 

پرورش ارتباط مؤثر در کودکان

اهمیت دوست یابی در کودکان و نوجوانان

پیدا کردن دوست همواره مهمترین مسأله برای کودکان و نوجوانان است. مهارت های ارتباط برقرار کردن، از جمله مهارت هایی هستند که در پی آن روابط اجتماعی قوی برای هر فرد می سازند و موجب به وجود آمدن روابط دوستانه و صمیمی میان افراد جامعه می شوند. فراگیری مهارت دوست یابی برای کودکان و نوجوانان بسیار ضروری است، زیرا به آن ها کمک می کند هنگام ورود به اجتماعی و آشنا شدن با هم سن و سالان خود احساس اعتماد به نفس کنند. کودکان و نوجوانان برای شروع ارتباط گرفتن و دوستی با هم سن و سالان ویا حتی بزرگسالان نیاز به دانستن روش ها و راهکارهایی ساده و مناسب دارند.

 

سد ها و پل های دوستی

به فرزندان خود بیاموزیم در برقراری ارتباط با دیگران آسیب هایی وجود دارد که هر کدام از آن ها می توانند عامل از بین رفتن ارتباط شوند. نکته بسیار مهم این است که برای برقراری ارتباط و پیدا کردن دوست، باید اخلاق خوش و نرمی داشت در غیر این صورت دیگران از ما دوری می کنند. کودکان و نوجوانان باید عملکردشان، اخلاق و نوع ادبشان بر رفتار دیگران با آن ها تأثیر بسیار زیادی دارد. تشخیص رفتار های مثبت در دوستی ها و ارتباطات، بخش مهمی از رشد و تحول اجتماعی است.

 

تبدیل سد دوستی به پول دوستی: همه ی ما گاهی ممکن است از سد های دوستی استفاده کنیم و باعث آسیب به روابطمان شویم. اگر می خواهیم دوستان بیشتر و روابط بهتری داشته باشیم باید بتوانیم سد های دوستی را به پل های دوستی تبدیل کنیم. با رفتاری هایی همچون دعوت کردن به بازی، همدلی، هدیه دادن، تحسین کردن می توانیم سد های دوستی را به پل های دوستی تبدیل کنیم.

 

تعیین حد مرز دوستی

تعیین حد و مرز، یکی از مهمترین مهارت های در روابط بین فردی است. اکثر افرادی که در روابط دوستی خود مشکل دارند از این مهارت بی بهره اند و یا روش های استفاده از این مهارت را نیاموخته اند. مرز گذاری به این معنا است که در روابط بین فردی حریم داشته باشیم. هر دوستی باید نسبت به ویژگی هایی که دارد یک حریم خاص داشته باشد، برخی افراد دوستان صمیمی ما هستند و حریم آن ها با دیگران باید متفاوت باشد.

 

پایان دوستی و خطر طرد شدن

با گسترش شبکه ی روابط اجتماعی در کودکان و نوجوانان خطر طرد شدن آن ها افزایش می یابد. طرد شدن بسیار سخت و غم انگیز است اما چگونه می شود با آن کنار آمد؟ در این زمان باید والدین به فرزندان خود بگویند که این اتفاق ممکن است بار ها و بار ها اتفاق بیوفتد و مهم نوع واکنش به این نوع موارد است که می تواند عزت نفس شمارا بالا ببرد. راه های کنار آمدن با این نوع مسأیل را به فرزندان خود بیاموزید و به گونه ای با آن ها همدلی کنید و بگویید این اتفاق برای آن ها نیز افتاده است.

 

حل اختلاف بین فردی

در دوران دبستان و دبیرستان با افزایش روابط با گروه همسالان، اختلاف نظر ها و تعارض ها میان کودکان و نوجوانان افزایش می یابد. در نزدیک ترین روابط بین فردی نیز اختلاف نظر وجود دارد و حتی ممکن است با جر و بحث و دعوا و قهر کردن همراه باشد. نکته بسیار مهم آن است که در جوامعی که ما در آن زندگی می کنیم دعوا و جر و بحث پایان یک رابطه است در حالی که این یک برداشت غیر واقع بینانه است، زیرا عدم وجود جرو بحث و تعارض نشانه بی تفاوتی و خنثی بودن است و چنین رابطه ای سالم نیست. در این موارد باید کودکان و نوجوانان بیاموزند که چگونه پس از جر و بحث باید با گفتگو کردن روند دوستی را بهبود ببخشند و اختلافات را برطرف کنند.

 

مذاکره

زمانی که بین دو طرف تضاد وجود داشته باشد، باید برای پیدا کردن راه حل میان خودشان به بحث و گفتگو بپردازند تا خواسته های دو طرف شنیده شود و بررسی گردد. بدانید که مواردی که باعث اختلاف و جر و بحث می شود مانند خیابان یک طرفه نیست و نباید با قهر کردن به آن خاتمه داد. قهر کردن نشانه ضعف در هر انسانی است و برنده کسی است که با صحبت کردن اختلافات را برطرف کند.

 

اجتماعی تر شدن کودکان و نوجوانان

اجتماعی تر شدن بچه ها باعث می شود به گروه هایی مثل تیم ورزشی، باشگاه ها و غیره ملحق شوند. به همین دلیل آن ها بیش از پیش به همکاری نیاز دارند. همه ی افراد در جریان همکاری با دیگران، داد و ستد، هنر مصالحه و احساس رضایتمندی از رسیدن به اهداف تیمی را یاد می گیرند. ورود به گروه های آموزشی، ورزشی، هنری می تواند در رشد و بهبود روابط دوستی تأثیر بسیار زیادی بگذارد.

 

اهمیت دوست یابی در کودکان و نوجوانان

۷ روش کلیدی در تقویت کنترل هیجان کودکان

کنترل و مدیریت هیجان یکی از مهمترین بخش های هوش هیجانی است. اگر کودکان احساسات خود را به درستی کنترل کنند، می توانند با هر موقعیتی کنار آمده و با مشکلات مقابله کنند. شواهد نشان می دهد که کنترل و تنظیم هیجانات، نقش کلیدی در مدیریت خشم و کاهش پرخاشگری در دوره های اولیه رشد ایفا می کند. کنترل و تنظیم هیجانات به عنوان توانایی فرد در تغییر شکل دادن هیجانات یا ایجاد مکانیسم های مقابله ای به منظور مدیریت هیجان تعریف می شود. والدین و مربیان کودک باید با افزایش آگاهی کودکان در استفاده از روش های کلیدی کنترل هیجان به آنان کمک کنند تا دوران کودکی خوشی را پشت سر بگذارند و اخلاقیات ناشایستی از خود نشان ندهند. در این بخش از مقالات آرموو نگاهی داریم به ۹ روش کلیدی که در تقویت کنترل هیجان کودکان تأثیر گذار است.

 

برای اینکه استفاده از این روش ها نتیجه بخش باشد باید کودک با احساسات مختلف آشنا شده باشد و یا آنان را تجربه کرده باشد و در قدم بعد شروع به عادی سازی احساسات کنیم، بدین منظور که با صحبت کردن و یا اجرای یک سری از فعالیت ها به آن ها بگوییم که این احساسات برای همه افراد به وجود می آید اما تعداد کمی هستند که این می توانند این احساسات را کنترل کنند.

 

۱)شناخت احساسات

 

کودکانی که می توانند احساسات خود را بروز دهند کمتر درگیر دچار خشم و یا هیجانات غیر قابل کنترل و مشکلاتی از این قبیل می شوند به طور مثال کودکی که می تواند بگوید من از تو ناراحتم و یا احساسات دیگرش را با کلمه بیان کند یعنی احساسات خود را شناخته است. نکته قابل توجه آن است اکثر کودکان نمی توانند احساسات خود را بیان کنند و معمولا با نشانه های رفتاری احساسات خود را نشان می دهند به طور مثال پایشان را به زمین می کوبند، جیغ می زنند و یا رفتار های ناشایست دیگری از خود نشان می دهند که باعث خشمگین شدن والدینشان می شود. والدین باید با انجام فعالیت به کودکشان بیاموزند چگونه احساسات خود را در قالب کلمه بیان کنند، احساساتی همچون ترس، خشم، شادی، تعجب، غم که هر کدامشان اگر با کلمه بیان نشود می تواند آسیب های جبران ناپذیری را به کودکان وارد کند.

 

۲)عادی سازی احساسات

 

کودکان نیز همانند بزرگسالان احساسات مختلفی را تجربه می کنند، گاهی خشمگین می شوند و گاهی می ترسند. باید کفت که یک سری از احساسات برای هر انسان لازم است و اگر آن را به همراه نداشته باشد می تواند باعث آسیب رسانی به او باشد، به طور مثال اگر برای امتحان اضطراب نداشته باشد درس نمی خواند و یا اگر احساسا ترس در او وجود نداشته باشد ممکن است چراغ قرمز را رد کند و باعث آسیب به خودش و دیگران شود. احساسات اگر از کنترل خارج شوند خطر ساز هستند و در عملکردی کاملا منفی را در پی دارند، در این موقعیت ها باید به کودکان آموزش داده شود که شدت احساسات را کنترل کنند و آن را برای خود عادی سازی کنند.(سعی کنید با توضیحات عینی و عملی به کودکان عادی سازی احساسات را بیاموزید)

 

۳)مقابله با خلق و خوی منفی

کودکان به دلیل حساسیت شخصیتی بسیار زیادی که دارند ممکن است با رفتار هایی از نظر والدینشان عادی است بشکنند، غمگین و دلخور شوند. به طور مثال اگر والدین یادشان برود که او را موقع خواب ببوسد و کاری که هر شب انجام می داده را فراموش کند می تواند کودکان را غمگین کند و احساسات ناخوشایندی را از خود نشان دهد.  کودکان در بیان احساساتشان عاجزند و به همین دلیل راه های اثر بخش برای کنار آمدن با غم و اندوهشان بیابند که همین موضوع در بروز خلق و خوی های منفی در آنان تأثیر زیادی می گذارد. چند روشی که در این مواقع والدین می توانند انجام دهند شامل:

 

برگرداندن و تغییر توجه

استفاده از لیست کار هایی که باعث خوشحالی آنان می شود

تصویر سازی ذهنی(فکر کردن به خاطرات خوب)

 

نقاشی کردن و ترسیم احساسات

 

۴)مدیریت و کنترل خشم

یکی از مهارت های مهم زندگی در همه انسان ها و در همه ی سنین مدیریت و کنترل خشم است. کودکان همانند بزرگسالان با موقعیت هایی رو به ور می شوند که آنان را خشمگین می کند. کودکان امروزی با بازی های کامپیوتری و فیلم هایی رو به هستند که موقعیت های تنش زای بسیار زیادی برای آنان فراهم می کنند. توصیه ای که به والدین می شود این است که نگذارند کودکان اخبار، بازی های کامپیوتری تنش زا، فیلم های اکشن و خشمگین ببینند زیرا دیدن خشونت در روان کودکان تأثیر بسیار زیادی دارد. والدین نیز باید الگوی خوبی باشند، با توجه به اینکه کودکان از والدینشان الگو می گیرند، والدین باید با رفتار های خود هنگام بروز خشم به کودکان نشان دهند تا در هنگام خشم لزوما نباید داد و فریاد زد و یا آسیب به خود و یا افراد دیگر وارد کرد. اما والدین چه کار هایی را باید انجام دهند:

 

به کودکان بگویید که خشم مانند اژدهایی است که درون همه افراد وجود دارد اما نباید بگذاریم کسی آن را ببیند

هنگام بروز خشم بگویید به جای داد و فریاد و آسییب رساندن به خودشان و یا افراد دیگر کار دیگری انجام دهند، به طور مثال با مداد یک برگه کاغذ را خط خطی کنند

بگویید اگر هنگامی خشمگین شد رفتار ناشایستی از خود نشان نداد برای او جایزه ای در نظر گرفته اید

هنگام خشم از یک تا ۲۰ را آهسته بشمارند

 

آب خنک بنوشند و یا به صورتشان آب بپاشند

 

۵)تخلیه انرژی و هیجان

 

کودکان انرژی و هیجان زیادی در خود دارند  که باید با بازی کردن آن را تخلیه کنند. طبق نظر روانشناسان کودکان را باید در موقعیتی قرار داد تا تنش ها وعصبانیت های گذشته خود را به گونه ای تخلیه کند. به طور مثال یک روزنامه باطله به او بدهید و بگویید ان را پاره کند و سپس آنان را به هوا پرت کند و خوشحالی کند فریاد بزند.

 

۶)مدیریت اضطراب

اکثر والدین کودکان خود را همیشه شاد می بینند و از اضطراب هایی که کودکشان با آن رو به رو است چشم پوشی می کنند. همه کودکان با اضطراب هایی دست و پنجه نرم می کنند که والدین از آن اطلاعی ندارد و همین موضوع می تواند آسیب های زیادی را به کودکان وارد کند. اضطراب صحبت کردن با افراد غریبه، امتحان، بیان یک سری از مسایل به والدین، ترس از مرگ و غیره. والدین در این مواقع چه توصیه هایی باید به کودکشان بکنند:

 

تنفس عمیق

تصویر سازی ذهنی مثبت

جایگزینی افکار

 

همدلی با کودک

 

۷)مهارت همدلی

زمانی که کودک بتواند خودش را جای دیگران بگذارد می تواند به ثبات احساسی، انعطاف پذیری، ارتباطات اجتماعی و حس خشنودی بهتری دست پیدا کند. با مهارت همدلی کودک خودش را در موقعیت دیگران می بیند و راحتتر می تواند انان را درک کند. به طور مثال زمانی که والدین از خریدن یک وسیله اسباب بازی امتناع می کنند او می تواند با مهارت همدلی خودش را جای والدین بگذارد و آنان را بیشتر درک کند و رفتار های ناشایست کمتری از خود نشان دهد. چند روش برای ابراز همدلی:

 

نشستن در کنار کسی که می خواهیم با او همدلی کنیم

پرسش در مورد احساس او

در آغوش گرفتن او

 

دست گذاشتن بر شانه های او

 

۷ روش کلیدی در تقویت کنترل هیجان کودکان

بهبود روابط بین فردی در کودکان

روابط بین فردی مهارتی است که در جهت تعامل مثبت با افراد و به خصوص با اعضای خانواده. همچنین در برگیرنده شناسایی مرز روابط با دیگران و ایجاد ارتباطی صمیمانه و متعهدانه است. این مهارت باعث می شود کودک در آینده بتواند با دیگران درست رفتار کند. به این معنا که رابطه ی دوستانه با آن ها برقرار سازد و نیز بتواند آن رابطه را حفظ کند. از طرف دیگر این مهارت وی را قادر می سازد که در مواقع لزوم یک رابطه را به شکلی سازنده به پایان برساند. این آموزش سلامت اجتماعی کودک را تأمین می کند. در مقطع دبستان، دوستی ها روز به روز نقش مهمتری در زندگی کودکان بازی می کنند و اهمیت بیشتری می یابند. در این دوره پذیرفته شدن در میان همسالان و یافتن بهترین دوست انرژی زیادی از کودکان می گیرد.

از آن جا که اختلافات و احساسات منفی معمولا در دوستی ها پیش می آیند، افزایش مهارت ارتباط و حفظ دوستی ها، در این مرحله از رشد اجتماعی اهمیت زیادی دارد. بنا بر این آموزش کودکان برای بهبود روابط بین فردی و درک رفتار های مثبت و منفی در دوستی ها، باعث می شود کودکان در تعاملات اجتماعی خویش آگاهانه عمل کنند و از تحول و رشد اجتماعی خود نتایج بهتری بگیرند. همچنین توضیح داده شده که روند توسعه روابط ابزاری برای ارزیابی و در نهایت برخی از تکنیک های مداخله در جهت تقویت روابط وجود دارد.

آیا راجع به ۵ روش کلیدی در تقویت اعتماد به نفس کودکان اطلاع دارید؟؟

الگوی رفتاری برای کودکان، والدینشان هستند، آن ها تمام ​​ارزش ها و رفتارها را می آموزند. به عنوان مثال، هنگامی که با همسر خود اختلاف دارید، نگذارید فرزندتان متوجه این موضوع شود و سعی کنید به جای اینکه فریاد بزنید با یکدیگر با صدای آرام گفتگو کنید.

 

اهمیت دوستی

رابطه با همسالان اهمیت زیادی برای کودکان دارد. کودکان در جریانتعامل با دیگران، ارزش ها، رفتار ها، و باور هایی که به عضویت آنان در جامعه کمک می کند را یاد می گیرند. به دلیل اهمیت و نقش دوست در زندگی فرد، در ابتدا باید به کودک کمک کنیم تا به این امر واقف شود.

شیوه های پیش قدم شدن برای دوستی

• تماس چشمی برقرار کنیم
• به فرد لبخند بزنیم
• پیش قدم بودن در سلام و احوال پرسی
• تعریف کردن از عمل یا تعلقات فرد مقابل
• دادن پیشنهاد بازی
• پیدا کردن موضوعی جالب برای گفتگو
• معرفی خود

ویژگی های دوست خوب

به کودکان بگوییم هر فردی را که با ارتباط داریم، نمی توانیم دوست حقیقی خود بدانیم. همه ی ما دوستانی داریم و به نوعی از دوستی های خود لذت می بریم. اما یافتن دوستی که در طول رابطه و در مواقعی که ما با سختی ها و مشکلاتی مواجه می شویم، بخواهد و بتواند به کمکمان بیاید و در واقع یافتن یک دوست حقیقی سخت است.

فعالیت برای والدین: برای فرزند خود دفتری تهیه کنید و به او بگویید ویژگی های یک دوست را خوب را در آن دفتر بنویسد.

فعالیت برای والدین: همه ی بچه ها را دایره وار بنشانید. خودکاری را روی زمین بچرخانید. دو سمت خودکار به سوی هر فردی که افتاد باید ویژگی های خوب یکدیگر را در دوستی بیان کنند.

 

منبع:بهبود روابط بین فردی در کودکان

 

۵ روش کلیدی در تقویت اعتماد به نفس کودکان

از مهمترین حالات عاطفی که نقش بسیار زیادی در رشد شخصیت کودکان دارد و وجودش برای حیات و بقای آنان ضروری است، دارا بودن اعتماد به نفس است. اعتماد به نفس در واقع میزان ارزشی است که ما به خود می گذاریم. در این مقاله از بخش روانشناسی مجله ی آرموو نگاهی داریم به ۴ نمونه از مواردی که به وسیله آن می توانید اعتماد به نفس کودکان را تقویت کنید:

 

1)خودآگاهی

زمانی که افراد تصور مبهمی از خود دارند و در واقع شناخت درستی از خود ندارند به صورت مداوم با خود در کشمکش هستند. زمانی که ما شناختی از خود درونی مان نداریم خود را به دست محیط و اطرافیان می سپاریم و در نتیجه نیروهای بیرونی هستند که شخصیت ما را شکل داده و برای ما قالب و ساختار تعیین می کنند. از سوی دیگر زمانی که شخصیت و رفتار ما بر اساس نیروهای بیرونی شکل گرفته باشد، بسیار شکننده و دائما در حال تغییر خواهند بود و دشواری های زیادی از جمله شکست های پی در پی را تجربه خواهد کرد. شناخت خود و آگاهی از مفهوم درونی و ذهنی خویش، می تواند فرد را در رویارویی با مشکلات و مسائل زندگی یاری دهد. هر چه بهتر خودتان را بشناسید، بهتر می توانید آنچه را که هستید را بپذیرید و یا تغییر دهید. مهارت خود آگاهی یکی از مهارت های زندگی است، این مهارت به کودک کمک می کند تا بتواند شناخت بیشتری نسبت به خود، خصوصیات، اهداف، نقاط ضعف و قوت، احساسات و هویت خود داشته باشد.

۲)پذیرش خود: من منحصر به فرد هستم

برای رسیدن به این باور باید شایستگی ها و توانمندی های خود را تعیین کرده و نیروی بالقوه خود را شناسایی کنید. یکی از دستاور های مهم زندگی هر فرد رسیدن به خود آگاهی  و عزت نفس است.

آیا با شناخت احساسات در کودکان آشنایی دارید؟

 

فعالیت برای والدین:

یک جعبه زیبا آماده کنید و درون آن عکسی از کودکتان و یک آینه در آن قرار دهید. به کودک بگویید: در این جعبه عکس فردی قرار دارد که بسیار با ارزش است. او در دنیا منحصر به فرد است و کسی شبیه به او دنیا نخواهد آمد. با کلمات کودک را کنجکاو کنید سپس زمانی که عکس خود را در جعبه دید به او یاد آور شوید که کسی در دنیا مانند تو نیست و تو منحصر به فردی.

فعالیت برای والدین:

یک برگه به هر کودک بدهید و از او بخواهید به سؤال ها پاسخ دهد و سپس برگه ها را به دیگران بدهید تا آن را با صدای بلند بخوانند:

• رفتار هایی که با آن ها افتخار می کنم
• کاری که آن را خیلی خوب انجام می دهم
• کارهایی که دوست دارم آن ها را بهتر انجام دهم
• یکی از مهربانی های من
• چیزی که در خودم بیشتر آن را دوست دارم
• زمینه ای که نسبت به سال گذشته در آن پیشرفت کرده ام

۳)اعتماد به نفس و خود آگاهی جسمانی

در مراحل رشد کودک، ابتدا باید او را به یک خودآگاهی جسمانی برسانیم که: من بدنم را دوست دارم. اگر بچه ها بدن خود را بشناسند و یاد بگیرند که این بدن متعلق به  آن ها و ارزشمند است، احساس مثبتی نسبت به بدن و ظاهر خود خواهند داشت. خودآگاهی جسمانی به کودکان کمک می کند تا احساس کمبود نکنند و هیچ کس را زیبا تر و بهتر از خود نبینند.

قوانین:

1. اگر تعداد کار های خوب کودک برای تشویق کم است، خودتان موقعیت هایی را ایجاد کنید که او بتواند مورد تشویق قرار گیرد. مثال: از کودک بخواهید موبایلتان را به شما بدهد و به خاطر کاری که انجام داده، او را تشویق کنید.
2. هرگز بدون انجام کار خوب و بی دلیل کودک را تشویق نکنید. کودک متوجه اغراق و تشویق بی دلیل شما می شود.
3. در تشویق کلامی تنوع داشته باشید و هر بار از کلمات متفاوتی استفاده کنید. گاهی کودک را مورد نوازش قرار دهید و یا او را بغل کرده و ببوسید.

۴)نقش والدین در اعتماد به نفس کودکان

والدین نقشی اساسی در اعتماد به نفس کودکان دارند. آن ها با رفتار های به ظاهر کوچک خود تأثیرات بسیار وسیعی بر کودکان می گذارند. گاهی با یک جمله گاهی  با یک نوع رفتار اعتماد به نفس کودک می تواند به شدت کاهش یا افزایش پیدا کند. کودکان والدین خود را الگو خود قرار می دهند و آن ها رد ذهن خود بزرگی میکنند، زمانی که والدین با رفتار یا گفتار خود آن ها را ناخواسته آزار می دهند، آسیب های جدی ای به آن ها وارد می شود و طبعا اعتماد به نفشان به شدت کاهش می یابد.

۵)تمرین هایی که باید والدین انجام دهند

• در جمع های خانوادگی و غیر خانوادگی از کودکتان تعریف کنید
• با او بازی کنید و بگذارید زمانی که در کنار شما است احساس خوشحالی و آرامش کند
• او را در آغوش بگیرید و مدام بگویید چه میزان اهمیتی برای شما دارد
• صفت های با بار معنایی مثبت به فرزندتان نسبت دهید مانند، پسر/دختر باهوش من و یا …
• برای کار های خوبی که انجام می دهد تشویقش کنید و برایش کادو بگیرید
• همدردی با مشکلات کودک و گفتگو راجع به آن ها

با مشاوره تلفنی آرموو تمام سؤالاتی که در مورد کودک خود دارید را بپرسید و بهترین راهنمایی ها را بگیرید

 

آرموو با کارشناسان و متخصصین خود در حوزه ی مشاوره کودک تلفنی، تیمی را تشکیل داده است، که کار مشاوره را با بهترین کیفیت اجرا کند و به شما ضمانت کامل و اطمینان خاطر خواهد داد که در این مسیر همراه خوبی برای تان باشد و مشکلات و سؤالاتتان  را با دقت بررسی و برای رفع آن، راه حل مناسب ارائه دهد.

 

منبع:۵ روش کلیدی در تقویت اعتماد به نفس کودکان

نکاتی که راجع به مشاوره کودک باید بدانیم

مشاوران کودک از دانش و تخصص لازم برای تشخیص، شناسایی، ارزیابی، و درمان طیف گسترده ای از شرایط روان یک کودک اطلاع  دارند و می توانند به رشد اجتماعی، عاطفی و رفتاری آن ها کمک کنند. مشاوره کودک به درمان کودکان خردسالی که دارای آشفتگی و اختلالات روانی هستند و یا رفتار ها و عادات ناشایست پیدا کرده اند، کمک می کند تا بتوانند با رفع این مشکلات به سلامت روحی، روانی و رفتاری برسند. بسیاری از آسیب هایی که کودکان با آن روبه رو هستند از نوع برخورد هایی است که بزرگسالان با آنان دارند. برخی از مشکلات رایج در کودکان شامل: اضطراب، افسردگی، بیش فعالی، عدم تمرکز است که با یک مشاوره کودک می تواند کنترل شود تا مشکلات جدی تری را در دوره بزرگسالی برای فرد به وجود نیاورد.

 

متداول ترین مشکلاتی که مشاوران کودک با آن برخورد دارند:

    غم و اندوه از دست دادن یکی از افراد خانواده، حیوانات خانگی، دوست
    شاهد یک تجربه یا واقعه تلخ بودن(تروما)
    پریشانی و اضطراب ناخواسته
    جابه جایی مدرسه، محله یا شهر
    اعتیاد به مواد مخدر در والدین
    طلاق والدین

 

چه زمانی باید برای مشاوره کودک خود اقدام کنید؟
وقتی کودکی از پریشانی روانی، اجتماعی، عاطفی یا روانی رنج می برد، والدین نمی توانند هیچ کمک مفیدی به او بکنند، اینجا است که استفاده از مشاوره کودک مجرب می تواند مؤثر واقع شود. مشاور کودک می تواند سلامت عمومی و و بهداشت روان فرزندتان را بررسی و برای  بهتر شدن آن اقدام کند. سلامتی جسمی کودکان برای والدین شان مهم ترین مسئله است اما اختلالاتی همچون وسواس، استرس، کمبود اعتماد به نفس، ترس،خشونت و خجالت معمولا از دید آن ها یک امر عادی است که می تواند در گذر زمان درمان شود، باید گفت این نوع اختلالات اگر در کودکی درمان نشوند، هنگام بزرگسالی می تواند تأثیرات بسیار جبران ناپذیری را بر فرد بگذارد.

 

علائم شایع در مورد سلامت روان یا پریشانی روانی کودکان شامل:

    شب ادراری
    کابوس دیدن های مکرر و بی خوابی
    نمرات پایین و افت تحصیلی
    نگرانی و اضطراب های بیش از اندازه
    کناره گیری و انزوای اجتماعی
    کاهش وزن و کمبود اشتها به صورت ناگهانی
    تکرار شستن دست ها و وسواس های رفتاری
    اعتیاد به کامپیوتر و موبایل و بازی های کامپیوتری

 

لزوم استفاده از مشاوره کودک تلفنی
باید گفت این احتمال بسیار زیاد است که کودک هنگام دیدن مشاور ناراحت، مظطرب، یا کمی خجالتی شوند. اما علت آن چیست؟ زیرا کودک شناختی از مشاوره ندارند و این امر ممکن است برای آنان ترسناک به نظر بیاید و کودک ممکن است، مشاور را به چشم پزشکی ببینند و یا روانپزشکی که می خواهد آنان را درمان کند و از این جهت احساس ناخوشایندی در آنان به وجود می آید. با مشاوره تلفنی والدین می توانند رفتار های کودکان را به مشاور بگویند و برای رفع آن مشکل راه حل هایی دریافت کنند تا کودکان خود را مظطرب و پریشان نکنند.

 

نکاتی که راجع به مشاوره کودک باید بدانیم